Leren werken met tekstbesprekingen in het basisonderwijs

Kinderen aan het schrijven krijgen is één ding, maar wat moet je vervolgens doen met hun teksten? Niet innemen en nakijken, maar: met elkaar delen en bespreken. Uit onderzoek blijkt dat goede schrijfdidactiek niet kan zonder tekstbesprekingen, klassikaal en in groepjes. Tijdens tekstbesprekingen leren kinderen met de ogen van een schrijver kijken naar teksten en met meer zelfvertrouwen keuzes maken bij het schrijven van hun eigen teksten. Ook leren ze dat teksten nooit in één keer goed zijn en dat het veel opbrengt om er samen met anderen aan te sleutelen. Zijn leerkrachten voldoende toegerust om zulke tekstbesprekingen te begeleiden? Dat is nog maar de vraag. De werkwijze vraagt om een combinatie van didactische, inhoudelijke en pedagogische kennis en vakmanschap. Dat moeten we leraren in opleiding dus meegeven. In deze workshop ga ik graag het gesprek aan over hoe we dit kunnen verwezenlijken.

Kaatje Klank: longitudinaal onderzoek (voorbereidende) technische lees- en spelvaardigheden

Het leesvaardigheidsniveau van de Vlaamse leerlingen daalt. Inzetten op kwaliteitsvol leesonderwijs is meer dan ooit een must.

Dit onderzoeksproject focust op technisch lezen, een van de fundamentele componenten die de leesvaardigheid beïnvloeden. De basis voor de technische leesstart wordt in de kleuterschool gelegd. Daarom werd binnen het praktijkgericht wetenschappelijk onderzoeksproject ‘Klank-Klaar voor de leesstart’ (2019 – 2022) en het vervolgtraject ‘Kaatje Klank in het eerste leerjaar’ (2022 – 2024) de taaldidactiek ‘Kaatje Klank’ ontworpen om in de kleuterschool op een speelse en evidence-informed manier in te zetten op voorspellers van het latere technisch lezen: klankbewustzijn, actieve letterkennis en invented spelling. Daarnaast werd een professionaliseringstraject voor leerkrachten van het eerste leerjaar ontwikkeld met de focus op effectieve en efficiënte aanvankelijk leesdidactiek.

Aan deze projecten was een onderzoekluik gekoppeld in samenwerking met prof. Van den Broeck en dr. Eva Staels (VUB). De (voorbereidende) technische lees- en spelvaardigheden werden op 9 tijdstippen gemeten (van 2020-2021 tot en met 2022-2023: van de 2^de kleuterklas tot en met het eerste leerjaar) bij de experimentgroep en vergeleken met de (voorbereidende) lees- en spelvaardigheden van een controlegroep zonder de interventie ‘Kaatje Klank’.

Tijdens deze presentatie worden de resultaten van het longitudinale onderzoek voorgesteld en implicaties voor de onderwijspraktijk geformuleerd.

Mediawijs aan de slag in de klas

Hoe werk je rond nieuws in de klas? Hoe ga je om met nepnieuws? Hoe stimuleer je kritisch denken van jongs af aan? Als Vlaams Kenniscentrum Digitale en Mediawijsheid proberen we hierop antwoorden te bieden. Tijdens de workshop gaan we interactief aan de slag met tools van Mediawijs die je hierbij kunnen helpen. We belichten praktische handvatten en methodieken voor het basis- als secundair onderwijs.

Effectief en motiverend leesonderwijs in beeld

De voorbije jaren werden heel wat evicence based inzichten verzameld over motiverend en effectief leesonderwijs. Zowel in Vlaanderen als in Nederland verschenen verschillende publicaties over de principes krachtig leesonderwijs. Maar hoe vertaal je die principes naar de praktijk? Hoe krijgen die principes vorm op klas- en schoolniveau? Hoe kunnen we leraren inspireren en ondersteunen om krachtig lees- en taalonderwijs te geven? In deze sessie bespreken we samen enkele praktijkvoorbeelden uit het basis- en secundair onderwijs. We vertrekken hierbij vanuit de ontwikkelde leertrajecten in de Iedereen Leest-Academie. Aan de hand van inspirerende video’s en leermaterialen illustreren we hoe leraren, schoolteams, lerarenopleiders, pedagogische begeleiders en onderwijsadviseurs het lees- en taalonderwijs kunnen versterken.